Het Manifest Cultuurtafel Noord werd in juli 2017 gepubliceerd en gepresenteerd aan de wethouder van Amsterdam.
Cultuurtafel Noord (CTN) is een coöperatie uit Amsterdam-Noord waarin een groot aantal organisaties en individuen die actief zijn op het gebied van kunst en cultuur zich hebben verenigd. CTN maakt zich sterk voor een bloeiend cultureel leven in het spannendste stukje van de stad. Samen bereiken wij niet alleen een brede doorsnee van inwoners van Noord, maar ook veel bezoekers van elders. CTN startte in 2009, de coöperatie is in 2013 opgericht en omvat organisaties uit alle kunstdisciplines – denk aan dans, muziek, film, theater, beeldende kunst, kunstopleidingen, podia en broedplaatsen. De Cultuurtafel is een loket waar overheid, bedrijven en grote evenementen gemakkelijk toegang toe hebben om de hele sector in één keer te bereiken. Omgekeerd bundelen wij onze krachten om gericht te lobbyen voor beleid en financiering bij overheden, fondsen en andere organisaties.
Onze samenwerking binnen de coöperatie levert nieuwe ideeën en krachtige coalities op, waarbij hoog wordt ingezet, zonder wat klein en kwetsbaar is uit het oog te verliezen. Deze solidariteit is een van de karakteristieken waarmee ons stadsdeel zich onderscheidt van de centrale stad.
Amsterdam-Noord is zich de laatste jaren met grote vaart aan het ontwikkelen. De mentale barrière die het IJ ooit was, is zo goed als verdwenen. Veel initiatieven op cultureel vlak hebben sterk bijgedragen aan de ontwikkeling van Noord tot een aantrekkelijker stadsdeel. Het is bij uitstek deze waardevolle bijdrage van experimentele kunstenaars en culturele pioniers die de leden van Cultuurtafel Noord willen benoemen en waarborgen voor de toekomst.
Ook toen de rest van Amsterdam nog de andere kant opkeek, was ‘dorp Noord’ met zijn ruige industriële landschap, hechte woonwijken en landelijk poldergebied een plek voor eigenheid, vernieuwing en lef.
De ontwikkeling van Noord op kunstzinnig en cultureel gebied moet, zo vinden wij, geen kopie zijn van wat er in de binnenstad in vierhonderd jaar is uitgekristalliseerd aan musea, podia, cultuurhuizen, galeries en zo verder. Hoe het fout kan gaan leren we van steden als London, Barcelona, en Portland, waar verlaten industriegebieden en verpauperde volkswijken werden overgeleverd aan gulzige bouwbedrijven en grootinvesteerders. Als gentrificatie alles wat ruw, ruig of rafelig is wegpoetst of straktrekt, als het oorspronkelijke onzichtbaar wordt en nieuwe bewoners zich niet verbinden met ons stadsdeel, verliest Noord zijn ziel. Dan wordt het volkse, groene, industriële en kunstzinnige karakter waardoor mensen zich feitelijk tot dit stuk stad aangetrokken voelden weggevaagd door vervlakking en commercialisering.
Laat Amsterdam-Noord het anders aanpakken! Zonder twijfel kan dat lukken, maar niet zonder de betrokkenheid van de pioniers en, uiteraard, de inbreng van bewoners die hier soms al generaties lang geworteld zijn. Toekomstige generaties moeten kunnen terugkijken op een periode waarin de gentrificatie van het stadsdeel wel degelijk werd gedeeld met bewoners die hier al wáren en met mensen die initiatieven namen op het gebied van kunst en cultuur lang voordat het hier hip werd.
Worden de wortels van Noord veronachtzaamd, dan dreigt een culturele erosie die een verschraling met zich meebrengt die aanvankelijk niet zo zichtbaar is, maar die uiteindelijk onomkeerbaar zal blijken.
Nodig is een eigenzinnig kunst- en cultuurbeleid dat de ruimte en rauwheid van het stadsdeel erkent als voorwaarden voor innovatieve ontwikkeling. Zo’n beleid kan de basis leggen voor ongekende artistieke prestaties en voor een verrassende, moderne openbare ruimte waarin mensen met uiteenlopende achtergronden en culturen elkaar treffen en het leven vieren.
Via dit Manifest Cultuurlab Noord spreekt CTN zich uit over hoe kunst en cultuur zich de komende jaren op een organische wijze verder kunnen ontwikkelen in rap veranderend stadsdeel Noord. Wij nemen onze verantwoordelijkheid door dit thema helder op het netvlies van beleidsmakers en ondernemers te door vier sleutelconcepten aan te bieden. De steun die wij vragen bestaat uit drie dingen: verstandig beleid, kennisontwikkeling en geld.
FONDS VOOR NOORD
Wij vragen de stad Amsterdam om bewust ruimte en geld te reserveren voor de kunstsector in Noord. Ons stadsdeel verdient het om in dit opzicht een uitzondering te vormen op de rest van de stad, in positieve zin. Pionierende kunstenaars en andere creatieven hebben hier de woon- en werkomgeving veranderd door er tijd, scheppende energie en liefdevolle aandacht in te steken. De aanwezigheid van broedplaatsen in oude industriële zones en achterstandswijken heeft Noord aantrekkelijk helpen maken. De gentrificatie die in de slipstream daarvan gestalte krijgt, levert nu flinke winsten op. De waarde van grond en vastgoed stijgt, grote en kleine bedrijven vestigen zich, nieuwe woningen worden gebouwd.
Wat wij bepleiten is dat een deel van al die in het stadsdeel gemaakte extra opbrengsten terugvloeien naar de Noordse samenleving, waarbinnen kunst en cultuur sinds lange tijd als belangrijk vliegwiel fungeren.
BOUWMEESTER RUIGE & GROENE EEUW
Wij zijn een hartstochtelijk voorstander van beleid dat gericht is op het bewaren van rust en ruimte in stadsdeel Noord. Wij vragen de opstellers van bestemmingsplannen om beleid te maken op ‘ruige leegte’. Dit kan worden bereikt door specifieke plaatsen aan te merken als historisch of industrieel erfgoed of natuur. Verder stellen wij voor dat de lokale overheid waar nodig uitzonderingen op regelgeving mogelijk maakt, ten behoeve van de dynamiek van permanente tijdelijkheid in die leegte. Juist dit soort permanente tijdelijkheid kan als vliegwiel dienen voor innovatieve ontwikkelingen in de kunst, cultuur, stedenbouw, educatie, wonen, zorg en (digitale) infrastructuur.
WAARDE VAN HET ONZICHTBARE
Wij vragen de stad om ons te steunen in het ontwikkelen van een meetinstrument dat de impact van het culturele en artistieke werk van pioniers, broedplaatsen en creatieven op de fysieke en sociale omgeving zichtbaar maakt. Hier is snel handelen geboden, voordat kwetsbare initiatieven plotsklaps verdwenen blijken te zijn. Om de waardeketen van immateriële kunst en cultuur inzichtelijk te maken is het belangrijk om er vorm aan te geven op een tastbare manier, in een weergave die iedereen kan lezen.CTN wil een goede, ‘landkaart’ ontwikkelen waar alle vieringen, manifestaties, festivals en optochten in Amsterdam-Noord van de laatste decennia op te vinden zijn.
WEDERKERIG BURGERSCHAP
Betrokken burgerschap kan volgens CTN niet buiten het wederkerigheidsprincipe. Culturele en artistieke vormen wijzen de betrokken burger/reiziger de weg als die zijn steentje wil bijdragen, als hij of zij ‘output’ wil leveren in ruil voor alle ‘input’. De festivalisering van Amsterdam daagt uit tot een weerwoord, een keer- of markeerpunt om tegenwicht te bieden. De stroom van tijdelijke burgers die de stad aandoen (toeristen, passanten, expats…) én permanente burgers (bewoners en ondernemers) willen wij inspireren tot een synergie van geven en nemen, in het publieke fysieke domein, in bedrijfsculturen en in onze digitale leefwereld.
HET VOLLEDIGE MANIFEST IS IN EEN MOOIE PAPIEREN UITGAVE TE KOOP VOOR € 10,- BIJ CULTUURTAFEL NOORD
TE BESTELLEN PER E-MAIL: CULTUURTAFELNOORD[ at ]GMAIL.COM